Organik Tarımda Kullanılan Bitki Besleme Ürünleri nelerdir?

Organik Tarımda Kullanılan Bitki Besleme Ürünleri nelerdir?
Organik tarım, kimyasal gübreler ve sentetik girdiler kullanılmadan, doğal kaynaklar ve sürdürülebilir yöntemlerle yapılan tarımsal üretim şeklidir. Organik tarımda kullanılan bitki besleme ürünleri tamamen doğal olup, organik sertifikasyon kuruluşları tarafından onaylanmış olması gerekir. Konvansiyonel tarımla karşılaştırıldığında ise çevreye ve insan sağlığına etkileri açısından önemli farklılıklar bulunmaktadır.
1. Organik Tarımda Kullanılan Bitki Besleme Ürünleri
Organik tarımda, bitkilerin sağlıklı büyümesini desteklemek ve besin ihtiyacını karşılamak için doğal ve biyolojik kaynaklardan elde edilen ürünler kullanılır.
✅ 1.1. Organik Gübreler
Kimyasal gübreler yerine toprak dostu, doğal kaynaklı gübreler kullanılır.
- Ahır Gübresi: Büyükbaş ve küçükbaş hayvanlardan elde edilen doğal azot ve fosfor kaynağıdır.
- Solucan Gübresi (Vermikompost): Bitki büyümesini teşvik eden mikroorganizmalar açısından zengindir.
- Tavuk Gübresi: Yüksek azot içeriğiyle toprak verimliliğini artırır.
- Guano (Kuş Gübresi): Fosfor açısından zengin olup çiçeklenme ve meyve tutumunu destekler.
- Kompost: Organik atıkların fermente edilmesiyle elde edilen doğal besin deposudur.
- Yeşil Gübreleme: Baklagil bitkilerinin toprağa karıştırılmasıyla toprak azot içeriğini artırır.
- Leonardit ve Hümik Asit: Toprak yapısını iyileştirir ve besin alımını artırır.
✅ 1.2. Organik Sıvı Gübreler
Bitkiler tarafından hızla emilebilen ve doğrudan yaprak veya toprak uygulaması yapılabilen besleme ürünleridir.
- Deniz Yosunu Ekstraktı: Doğal büyüme hormonları (auksin, sitokinin) içerir, kök gelişimini teşvik eder.
- Balık Hidrolizatı: Protein ve amino asit bakımından zengin olup bitkileri güçlendirir.
- Bitki Bazlı Ekstraktlar: Yonca, sarımsak, ısırgan otu gibi bitkilerden elde edilen organik büyüme düzenleyicileridir.
✅ 1.3. Mineraller ve Doğal Kaynaklı Besinler
Toprakta eksik olan besin elementlerini doğal yollardan tamamlayan mineraller kullanılır.
- Kaya Tozları (Bazalt, Zeolit, Diatomit): Toprağa mineral kazandırır.
- Fosfat Kayası: Fosfor kaynağı olarak kök gelişimini destekler.
- Kalsiyum Karbonat (Kireçtaşı, Dolomit): Toprak pH’sini dengeler ve kalsiyum sağlar.
- Kükürt: Bitkilerin mikro besinleri daha iyi almasını sağlar.
✅ 1.4. Mikrobiyal Gübreler ve Biyolojik Gübreler
Faydalı mikroorganizmalar içeren gübreler bitkilerin besin alımını artırır ve toprak sağlığını iyileştirir.
- Mikorizal Mantarlar: Köklerle simbiyotik ilişki kurarak su ve besin alımını artırır.
- Azot Fiksasyon Bakterileri (Rhizobium, Azospirillum): Havadan azotu bağlayarak toprağa kazandırır.
- Fosfat Çözündürme Bakterileri: Fosforun bitkiler tarafından daha iyi emilmesini sağlar.
2. Organik Tarım Sertifikası Veren Firmalar
Organik tarımda kullanılan tüm gübrelerin ve bitki besleme ürünlerinin uluslararası organik sertifikalara sahip olması gereklidir. Sertifikasız ürünler "organik" olarak satılamaz ve kullanılamaz.
✅ 2.1. Türkiye’de Organik Sertifika Veren Kuruluşlar
Türkiye’de Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş organik sertifikasyon kuruluşları şunlardır:
- ETKO (Ege Tarımsal Kontrol ve Sertifikasyon)
- IMC Organik Sertifikasyon
- CCOF (Control Union Türkiye)
- ECOCERT Türkiye
- CERES Sertifikasyon
✅ 2.2. Uluslararası Organik Tarım Sertifikaları
- USDA Organic (ABD) – ABD pazarında organik ürün satışı için zorunludur.
- EU Organic (AB Organik Sertifikası) – Avrupa Birliği ülkelerinde organik ürün satışı için gereklidir.
- JAS (Japon Organik Sertifikası) – Japonya’da organik ürün satışı için gereklidir.
- Bio Suisse (İsviçre) – İsviçre pazarına giriş için önemlidir.
- Naturland (Almanya) – Almanya’da ve Avrupa pazarında geçerli bir sertifikadır.
- Demeter (Biyodinamik Tarım Sertifikası) – Biyodinamik tarım ürünleri için özel bir sertifikadır.
3. Organik Tarım ile Konvansiyonel Tarım Arasındaki Farklar
Kriter | Organik Tarım | Konvansiyonel Tarım |
---|---|---|
Gübre Kullanımı | Doğal gübreler (kompost, ahır gübresi, solucan gübresi) | Kimyasal gübreler (üre, fosfat vb.) |
İlaç Kullanımı | Biyolojik mücadele, doğal pestisitler (Neem yağı, sarımsak ekstraktı) | Sentetik pestisitler ve herbisitler |
Toprak Yönetimi | Toprak organik madde ile desteklenir, ekim nöbeti uygulanır | Kimyasal girdilerle toprağın verimi korunur |
Biyoçeşitlilik | Yüksek (doğal ekosistem desteklenir) | Düşük (monokültür tarım yapılır) |
Ürün Kalitesi | Daha besleyici ve sağlıklıdır | Genellikle daha yüksek verimli ancak kimyasal kalıntı içerebilir |
Çevresel Etki | Ekolojik sistem korunur | Su ve toprak kirliliği riski yüksektir |
Sonuç ve Özet
✔ Organik tarımda kullanılan gübreler ve bitki besleme ürünleri kimyasal içermemelidir.
✔ Leonardit, deniz yosunu, kompost, kaya mineralleri gibi doğal kaynaklı besinler tercih edilir.
✔ Türkiye’de organik sertifikasyon sağlayan firmalar (ETKO, ECOCERT, Control Union gibi) tarafından denetim yapılır.
✔ Konvansiyonel tarım kimyasal girdilere dayanırken, organik tarım sürdürülebilirliği hedefler.
✔ Sertifikasız gübre veya besleme ürünü kullanılırsa, organik sertifika iptal edilebilir ve ihracat yapılamaz.